Środki gospodarcze, aktywa – kontrolowane przez jednostkę gospodarczą zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, uzyskane w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych. Jeśli zasób majątkowy nie spełnia któregoś z powyższych kryteriów, nie może być ujęty w bilansie.
Przykład: w sklepie znajdują się jogurty, a ich termin przydatności do spożycia upłynął; przedsiębiorstwo odzieżowe posiada w magazynie tkaniny, które uległy trwałemu zabrudzeniu – w obu przypadkach nie jest spełnione oczekiwanie, że składnik przyniesie w przyszłości korzyści, nie powinien być zatem ujęty w bilansie. Przykład drugi: zatrudnieni są pracownicy, ale ich umiejętności i wiedzę trudno wiarygodnie wycenić i kontrolować, nie są więc zgodnie z prawem bilansowym ujmowani wśród aktywów.
Jednostka gospodarcza nie musi mieć prawa własności do składnika majątkowego, aby ująć go w bilansie. Jednym z przykładów jest obowiązek ujęcia bilansowego aktywów, które stanowią przedmiot leasingu finansowego, a do których prawo własności posiada podmiot finansujący, do momentu spłaty całości zobowiązań z tytułu umowy leasingowej.
Środki gospodarcze klasyfikuje się według możliwości ich zamiany na gotówkę, upłynnienia (stopnia płynności). Kierując się zasadą wzrastającej płynności jako pierwsze należy zaprezentować w bilansie aktywa trwałe, które stosunkowo trudno zamienić na gotówkę w krótkim czasie, następnie bardziej płynne aktywa obrotowe. W ramach tych dwóch grup należy ująć aktywa według postaci, w jakiej występują i przedstawionej poniżej kolejności:
- majątek trwały, aktywa trwałe:
- wartości niematerialne i prawne,
- rzeczowy majątek trwały, należności długoterminowe,
- inwestycje długoterminowe,
- długoterminowe rozliczenia międzyokresowe,
- majątek obrotowy, aktywa obrotowe:
- zapasy, rzeczowe aktywa obrotowe,
- materiały,
- produkcja niezakończona (półprodukty i produkcja w toku),
- produkty gotowe (wyroby gotowe, usługi),
- towary,
- należności krótkoterminowe,
- inwestycje krótkoterminowe, w tym.m.in.:
- papiery wartościowe,
- środki pieniężne,
- krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe.
- zapasy, rzeczowe aktywa obrotowe,
W warunkach gospodarki opartej na wiedzy pojęcie majątku coraz częściej nabiera szerszego znaczenia wykraczającego poza tradycyjne zbywalne zasoby przedsiębiorstwa. Pojęcie majątku używane w szerokim sensie obejmuje obok rzeczy i praw majątkowych, również zdobytą wiedzę i umiejętności przynależne osobie fizycznej, a więc wykwalifikowanemu pracownikowi. Tego rodzaju niematerialne zasoby stanowią kluczowy czynnik generujący wpływ korzyści ekonomicznych do organizacji opartej na wiedzy, np. przedsiębiorstwa doradczego lub informatycznego.
Uzyskanie prawdziwego i rzetelnego obrazu takiej organizacji w jej sprawozdaniu finansowym może wymagać fakultatywnego rozbudowania bilansu o kategorię aktywów kompetencyjnych, które dzieli się na następujące pozycje: wiedza, umiejętności, doświadczenie, projekty badawcze. Podstawą normatywną dla uzupełnienia sprawozdania finansowego o te kategorie nie są przepisy prawa bilansowego w aktualnie obowiązującej formule, ale zasada wyższości treści nad formą, która obliguje jednostkę do ujawniania zasobów i zdarzeń gospodarczych zgodnie z ich treścią ekonomiczną i rzeczywistością gospodarczą, a nie tylko normą prawną.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz